NaHCO3 là gì ? NaHCO3 là tên viết tắt của Natri Hiđrocacbonat. Khi chế biến thức ăn, nhất là khi làm bánh, đầu bếp thường thêm vào baking soda để làm cho bánh giòn, xốp và đẹp mắt hơn. Baking soda chính là tên gọi thông dụng của NaHCO3 – Natri Hiđrocacbonat. Tuy khá phổ biến và được sử dụng nhiều, thế nhưng ít ai biết được thật ra NaHCO3 là gì và tại sao lại có thể làm cho thức ăn giòn, xốp hơn,.. Để hiểu hơn về loại chất thông dụng này, hãy cùng đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu thêm về cấu tạo, tính chất và công dụng của nó nhé.
1. NaHCO3 Là Gì ?
Natri Hiđrocacbonat là một hợp chất thường ở dạng bột mịn, màu trắng, dễ hút ẩm nhưng lại ít tan trong nước. Khi có sự hiện diện của ion H+ thì khí CO2 sẽ được tạo ra. Natri Hiđrocacbonat có công thức hóa học là NaHCO3.
Một số tên gọi phổ biến khác của Natri Hiđrocacbonat trong thực phẩm được biết đến như: muối nở, bột nở, Sodium Bicarcbonat, Natri Hydrocacbonat, baking soda. Do được sử dụng rất phổ biến trong thực phẩm nên nó còn có nhiều tên gọi khác: cooking soda, bicarbonate of soda, bread soda,… Dù soda là tên thông thường của các muối Na2CO3 và NaHCO3 nhưng trên thực tế thường gọi là Natri Bicacbonat là baking soda, còn Natri Cacbonat là soda.
2. Tính Chất Vật Lý Và Hóa Học Của NaHCO3 Là Gì ?
2.1. Tính chất vật lý
NaHCO3 có những tính chất vật lý đặc trưng như sau:
- Là chất rắn màu trắng và có dạng tinh thể đơn tà, Natri Hidrocacbonat trông giống như bột, có vị hơi mặn và có tính kiềm giống như loại soda dùng trong tẩy rửa.
- Ít tan trong nước, gần như không tan.
2.2. Tính chất hoá học
Natri Hidrocacbonat là một muối axit nhưng thể hiện tính axit yếu. Bên cạnh đó, nó có thể tác dụng với axit mạnh hơn, giải phóng khí CO2, nên Natri Hidrocacbonat cũng thể hiện tính bazơ và tính này chiếm ưu thế hơn tính axit.
Natri hidrocacbonat bị phân huỷ tạo môi trường bazo yếu trong dụng dịch nước.
NaHCO3 + H2O → NaOH + H2CO3
Natri hidrocacbonat tác dụng với axit mạnh tạo thành muối và nước và đồng thời cũng giải phóng khí CO2:
2NaHCO3 + H2SO4 → Na2SO4 + 2H2O + 2CO2
Natri hidrocacbonat khi tác dụng với bazơ sẽ tạo thành muối mới và bazơ mới hoặc tạo thành hai muối mới:
NaHCO3 + Ca(OH)2 → CaCO3 + NaOH + H2O
2NaHCO3 + Ca(OH)2 → CaCO3 + Na2CO3 + 2H2O
Natri hidrocacbonat khi tác dụng với NaOH sẽ tạo thành muối trung hòa và nước:
NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O
Natri hidrocacbonat khi chịu tác dụng của nhiệt độ chúng sẽ chuyển hóa qua lại với Na2CO3
2NaHCO3 ←t°→ Na2CO3 + H2O + CO2
3. Những Ứng Dụng Của NaHCO3 Trong Thực Tiễn Là Gì ?
3.1. Trong thực phẩm
Đây là một trong những công dụng của baking soda ta có thể thường gặp trong ngành chế biến. Nó giúp tạo độ xốp giòn các loại bánh quy, bánh quẩy, bánh cookies. Ngoài ra còn để góp phần trung hoà bớt lượng acid có trong nước ngọt được sử dụng như 1 phụ gia an toàn và mang lại hiệu quả cao. Hơn thế nữa, natri bicacbonat còn có tác dụng làm mềm một số loại thực phẩm và có tác dụng làm đẹp, tăng tính thẩm mỹ cho bánh.
Một điều thú vị nữa là nó còn có tác dụng làm đẹp cho bánh với vai trò như chất bột nở. Được dùng rất hiệu quả để giúp ngấm gia vị vào các món thịt hâm, ninh xương.
3.2. Trong y tế
Đóng vai trò là một chất dùng trong trung hòa axit, góp phần chữa trị các bệnh liên quan đến dạ dày như ợ nóng, khó tiêu. Là thành phần của nước súc miệng hay dùng trực tiếp để loại bỏ mảng bám và làm trắng răng bằng cách chà lên răng. Có thể sử dụng để giảm lượng dầu trên da đầu, hạn chế nổi mụn trứng cá trên da mặt, giúp tạo bột và tăng độ pH trong một số loại thuốc sủi bọt.
3.3. Ứng dụng khác
NaHCO3 trong các ứng dụng khác:
- Dùng trong lau chùi, tẩy rửa các dụng cụ nhà bếp, chống một số loại côn trùng.
- Ứng dụng trong xử lý nước thải, chăm sóc sức khỏe và làm đẹp, trong ngành công nghiệp cao su, da và chất chữa cháy.
4. NaHCO3 Có Độc Không ?
NaHCO3 được chứng minh là các nhóm acid vô hại nhưng nếu sử dụng quá nhiều cũng không tốt cho sức khoẻ.
Chất này thường được ứng dụng trong chế biến thức ăn, chữa bệnh. Tuy nhiên, nó lại gây ra phản ứng với 1 số thuốc, làm giảm tác dụng của thuốc như viên sắt, aspirin, thuốc tiểu đường, tetracycline..
Ngoài ra, nó còn gây cản trở quá trình hấp thụ photpho, làm mất lượng canxi bổ sung cho xương. Từ đó làm chậm quá trình lưu thông oxy khắp cơ thể.