![C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 → [C3H5(OH)2O]2Cu + H2O | C3H5(OH)3 ra Phức đồng (II) glixerat](http://hahuytap.edu.vn/wp-content/uploads/2023/09/dong-2-glixerat.PNG)
C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 → [C3H5(OH)2O]2Cu + H2O
1. Phương trình phản ứng C3H5(OH)3 tác dụng với Cu(OH)2
2C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 → [C3H5(OH)2O]2Cu + 2H2O
2. Điều kiện phản ứng xảy ra giữa glixerol và Cu(OH)2
Nhiệt độ thường.
3. Bản chất của các chất tham gia phản ứng
3.1. Bản chất của C3H5(OH)3 (Glixerol)
C3H5(OH)3 là ancol đa chức có các nhóm -OH cạnh nhau tham gia được phản ứng thế H của nhóm OH. Khi glixerol tác dụng với đồng hidroxit tạo thành dung dịch màu xanh lam trong suốt. (Chú ý: Đây là phản ứng đặc trưng dùng để nhận biết dung dịch glixerol và các ancol đa chức)
3.2. Bản chất của Cu(OH)2 (Đồng hidroxit)
Cu(OH)2 có đầy đủ tính chất hoá học của hidroxit không tan tạo phức chất, hòa tan trong ancol đa chức có nhiều nhóm -OH liền kề.
4. Cách tiến hành thí nghiệm khi cho Glixerol tác dụng với Cu(OH)2
– Cho vào ống nghiệm 3 – 4 giọt dung dịch CuSO4 2% và 2 – 3 giọt dung dịch NaOH 10%, lắc nhẹ.
– Tiếp tục nhỏ 2 -3 giọt glixerol vào ống nghiệm.
– Lắc nhẹ ống nghiệm.
5. Hiện tượng phản ứng khi cho Glixerol tác dụng với Cu(OH)2
Cho dung dịch NaOH vào dung dịch CuSO4 thấy xuất hiện kết tủa màu xanh, sau đó cho dung dịch glixerol vào thấy tạo phức màu xanh thẫm.
6. Mở rộng tính chất hóa học của Ancol
6.1. Phản ứng thế nguyên tử hiđro của nhóm OH ancol (phản ứng đặc trưng của Ancol)
– Tính chất chung của ancol:
2ROH + Na → 2RONa + H2↑
– Tính chất đặc trưng của glixerol:
2C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 → [C3H5(OH)2O]2Cu + H2O
(ĐK: muốn tác dụng với Cu(OH)2 phải có 2 nhóm -OH trở lên liền kề nhau)
→ Phản ứng này dùng để phân biệt ancol đơn chức với ancol đa chức có 2 nhóm OH cạnh nhau trong phân tử.
6.2. Phản ứng thế nhóm OH
– Phản ứng với axit vô cơ:
– Phản ứng tạo dien: dùng sản xuất cao su buna.
(ĐK: phải có xúc tác là Al2O3 + MgO hoặc ZnO/500ºC)
6.3. Phản ứng tách nước (phản ứng đề hidrat hoá)
Chú ý:
(ĐK n ≥ 2, theo quy tắc Zai-xép)
(ancol bậc càng cao thì càng dễ khử nước tạo anken)
(phải là rượu no, đơn chức)
(ancol bậc càng thấp thì càng dễ khử nước tạo ete)
6.4. Phản ứng oxi hoá
– Phản ứng oxi hoá hoàn toàn:
– Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn:
7. Bài tập vận dụng
Câu 1. Chọn nhận xét sai
A. Glixerol hòa tan Cu(OH)2 thu được phức đồng (II) glixerat màu xanh lam.
B. Cho hỗn hợp but-1-en và but-2-en cộng H2O/H+ thu được tối đa 3 ancol
C. Cho CH3OH qua H2SO4 đặc , 1400 C thu được sản phẩm hữu cơ Y thì luôn có dY/X >1
D. Từ tinh bột bằng phương pháp sinh hóa ta điều chế được ancol etylic
Đáp án B
Sản phẩm chỉ thu được tối đa 2 ancol
Do but – 2- en có cấu tạo đối xứng. Sản phẩm trùng với but – 1 – en
Câu 2. Trong số các chất sau: axit axetic, glixerol, glucozơ, ancol etylic. Số chất hòa tan được Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường là:
A. 3
B. 5
C. 1
D. 4
Lời giải:
Đáp án: A
Trong số các chất sau: axit axetic, glixerol, glucozơ, ancol etylic. Số chất hòa tan được Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường là 3 chất.
Câu 2. Chọn các nhận định đúng
A.Lipit là chất béo
B.Lipit là tên gọi chung của dầu, mỡ động vật thực vật
C.Lipit là este của glixerol và các axit béo
D.Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không tan trong nước nhưng tan trong dung môi hữu cơ. Lipit bao gồm chất béo, sáp, steroid, photpholipit
Lời giải:
Đáp án: D
Giải thích:
Câu 3. Cho các nhận định sau:
(1) 1 mol chất béo phản ứng tối đa với 3 mol NaOH.
(2) Chất béo là trieste của glixerol và axit béo gọi chung là steroit.
(3) Chất béo no ở điều kiện thường là chất rắn.
(4) Chất béo triolein phản ứng tối đa 3 mol H2.
(5) Muối natri hoặc kali của các axit béo được dùng làm xà phòng.
Số nhận định đúng là
A. 2
B. 3
C. 4
D. 5
Lời giải:
Đáp án: C
Giải thích:
Câu 4. Cho các nhận định sau:
(1) Chất béo là trieste của glixerol và axit béo.
(2) Các chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước nhưng tan tốt trong anilin.
(3) Xà phòng là muối natri hoặc kali của các axit cacboxylic.
(4) Thủy phân chất béo trong môi trường axit thu được glixerol và xà phòng.
(5) Chất béo lỏng thành phần chủ yếu chứa các gốc axit béo no.
(6) Phản ứng của chất béo với dung dịch kiềm gọi là phản ứng xà phòng hóa.
(7) Các este thường là các chất lỏng, dễ bay hơi.
Số nhận định đúng là
A. 3
B. 6
C. 5
D. 4
Lời giải:
Đáp án: D
Giải thích: